طالبان در دو سالی که گذشت
۲۲ ثور ۱۴۰۲
دستاوردهای نزدیک به دو سال گروه طالبان در افغانستان
حکومت امارت اسلامی طالبان در پانزدهم ماه آگست سال۲۰۲۱ بعد از بیست سال دوباره در افغانستان به قدرت رسید، تصرف کابل توسط این گروه منجر به فرار اشرف غنی رئیس جمهور پیشین افغانستان و بسیار از سیاسیون، شاعران و نویسندگان و دیگر فعالان جامعه مدنی افغانستان شد با فرار مغز ها از افغانستان بخش های سیاسی ، اقتصادی و تعلیمی دچار تغییرات زیادی گردید.
در اوایل حضور طالبان در افغانستان قیمت دالر در برابر پولی افغانی به بالاترین حد در چند دهه اخیر رسید که یک دالر برابر به ۱۲۰ افغانی، با بلند رفتن نرخ دالر در برابر افغانی بهای مواد خوراکی و سوختی هم دوچند کردید طوری که یک بوری آرد از یک و نیم هزار به سه و چهار هزار افغانی رسید همین طوری که نرخ بلند دالر بالای مواد خوراکی و سوختی اثر گذاشت زندگی مردم هم از تاثیرات آن بدور نماند، بعد از رسیدن بسته کمک ۴۰ میلیون دالری بشر دوستانه هر ماه به افغانستان نرخ دالر کاهش یافت اما این کار تغییرات چندانی بالای قیمت مواد خوراکی و سوختی نگذاشته است با وجود آن هم کمک های بشردوستانه زیادی از طریق سازمان های بین المللی به مردم افغانستان صورت گرفته است ،این در حالی ست وزارت صنعت و تجارت طالبان ادعا کرد که در سال ۱۴۰۱، حجم صادرات افغانستان برای نخستینبار به حدود دو میلیارد دلار رسیده و این رقم نسبت به سال قبل آن، ۱۳۵ درصد افزایش یافته است.
قدرتالله جمال، معاون این وزارتخانه، در کنفرانس خبری در کابل گفت که افغانستان ۷۸ درصد واردات و ۲۲ درصد صادرات به کشورهای مختلف داشته است و ترازنامه تجاری در سال گذشته ۹ درصد افزایش یافته است.
فرآوردههای کشاورزی و دامداری، قالی، مواد معدنی، صنایع دستی و صنعتی، از مهمترین اقلام صادراتی افغانستان به شمار میآید. این محصولات بیشتر در کشورهای منطقه به فروش میرسد و با روی کار آمدن طالبان، محدودیتهایی برای صادرات از افغانستان به کشورهای اروپایی و آمریکایی ایجاد شده و ارتباط بانکی این کشورها با افغانستان قطع است. این گروه تامین امنیت در افغانستان را بزرگ ترین دست آورد شان می داند؛ اما با وجود ادعا این گروه در افغانستان هنور هم اقلیتهای مذهبی و قومی مورد حمله گروه های تروریستی از جمله داعش قرار می گیرد، بسیاری از کشور ها از جمله پاکستان، چین ، روسیه و آمریکا از حضور القاعده، داعش و دیگر گروه های تروریستی در افغانستان ابزار نگرانی کردند و همواره از طالبان خواسته است که نگذارد افغانستان به پایگاه امنی برای تروریست های منطقه تبدیل شود.
با تصرف افغانستان بسیاری از مردم که کار دولتی و غیر دولتی داشتند بیکار شدند، تقریبا همه کارمندان دولتی از وزارت دفاع تا اطلاعات فرهنگ و دیگر وزارت خانه های از کنار شان برکنار شدند ویا خارج از کشور در کشور چون ایران، پاکستان و بعضی از کشور های عربی مهاجر شدند. در این حال شبکهی خبری CNN گزارش داده است که ۱۸ ماه پس از تخلیه آشفته هزاران پناهجوی افغان، ۲ هزار و ۱۰۰ نفر در اردوگاهی در امارات متحده عربی گرفتار ماندهاند.
به گزارش CNN، این پناهجویان به کمک سازمانهای خصوصی و کهنهسربازان آمریکایی به امارات منتقل شدند و حالا بلاتکلیف هستند.
و بعضی از نظامیان، وکلای مدافع ودیگر اشخاصی که جان شان در خطر است و توان خروج از کشور را ندارند بخاطر حفظ جان شان در کوشه و کناری کشور به شکل پنهانی زندگی می کنند این در حالی ست که طالبان چند روز بعد از به قدرت رسیدن عفو عمومی اعلان کردند؛ با وجود این هم افراد این گروه بسیاری از نظامیان پیشن را از بین برده یا به جاهای نامعلوم انتقال داد شده است.
در اوایل سال ۲۰۲۳ بیشتر از ۵ فعال اجتماعی و آموزش از نقاط مختلف کشور به جا های نامعلوم برد شدند از جمله مطیع الله ویسا فعال آموزش و استاد مشعل که در یک از دانشگاه های افغانستان استاد بود که بعد از بسته شدن دانش گاه های دولتی به روی دختران افغان برای حمایت آن استفاء داد و همراه کراچی دست ساز خود کتاب که را که داشت به شکل رایگان به دانشجویان دختری در شهر کابل توزیع می گیرد توسط افراد گ.ط گرفتار و به جای نامعلوم انتقال دادشد، بعد از چند آزاد کردند که بدلیل وضعیت بد جسمی و روحی مدت را در شفاخانه بستری بود؛ اما تا به حال از وضعیت بقیه دیگر این فعال آموزش و مدنی خبر نیست.
گروه طالبان بعد از حاکمیت شان در افغانستان پیشتربن مقررات و قوانین را بالای زنان و دختران افغان وضع کردند، دانش آموزان دختر دو سال می شود که اجازه رفتن به مکتب را ندارد هم چنان دانش جویان دختر و زنان هم اجازه رفتن به دانشگاه و کار ندارد، سازمان ها کمک رسان در افغانستان می گويند که بعد از ممنوعیت کار زنان در این کشور در پروسه کمک رسانی این سازمان ها اختلال چشم گیر وارد شده است.
بعد از ممنوعیت تحصیل دختران در ۲۹ قوس سال ۱۴۰۱ و کار زنان در سال ۱۴۰۱ نشست های زیادی بدون حضور در توسط سازمان ملل متحد و کشور های همسایه افغانستان درباره چگونه گی فشار آوردن بالای این گروه برای بازگشت زنان و دختران افغان به تحصیل، کار و حکومت فراگیر در افغانستان برگزار کردند که هیچ نماینده از طرف گ. ط در این نشست ها دعوت نشدند. تازه ترین این نشست، نشست دوحه پیرامون افغانستان و با اشتراک نمایندگان ۲۲ کشور جهان از جمله چین، فرانسه، آلمان، هند، اندونزی، ایران، ژاپن، قزاقستان، قرقیزستان، نروژ، پاکستان، قطر، روسیه، عربستان سعودی، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، امارات متحده عربی، بریتانیا، ایالات متحده، ازبکستان، اتحادیه اروپا و سازمان همکاری اسلامی در نشست دو روزه دوحه درباره افغانستان حضور داشتند.و با ریاست انتونیو گوترش بود، هرچند این نشست پشت درهای بسته برگزار گردید، ولی گوترش طی نشست خبری دقیقا همان سخنانی را گفت که کشورهای منطقه آن را مطرح کرده بودند. تشکیل دولت فراگیر، مبارزه علیه تروریسم، مبارزه علیه قاچاق مواد مخدر و… از مواردی بود که آقای گوترش طی این نشست به آن تاکید نمود. در این نشست درباره چگونگی به رسمیت شناختن این گروه هیچ صحبتی نشده است این در حال ست که آمنه محمدمعاون سر منشی سازمان ملل متحد که برای گفتوگودرباره تصمیم طالبان در باره منع کارزنان به ديدار مقامات گروه طالبان به افغانستان سفر کرده بود در یک مصاحبه تلویزیونی از به رسمیت شناختن این گروه توسط سازمان ملل متحدسخن گفته بود که با واکنش های تند مردم افغانستان روبرو شد ، نزدیک به دو سال از حکومت سرپرست امارت اسلامی در افغانستان می گذرد، اما هنوز توسط هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است.
ایجاد حکومت فراگیر، دادن حق کار و تحصیل به زنان از جمله شروطی است که دنیا برای به رسمیت شناختن امارت اسلامی ذکر می کند، اما مسئولان امارت اسلامی می گویند که خواهان روابط مثبت با همه دنیا هستند.
لیلا رضایی