خالقِ هزاره با شلیک به شاه دردهای چندین ساله‌ای تاریخی را تخلیه کرد. خالق از آنجا متفاوت‌تر از دیگر مبارزان است که قادر به سکوت در برابر تاریخ و اوضاع و احوال آن وقت نبود. او در اوجِ جوانی به محض این‌که فهمید نتوانست دلتنگی‌ها و غم‌هایش را دفن و پنهان کند، این نشانه‌ای از فهمِ بلند خالق است.

منبع: رخ‌نمای فیسبوکی صبور بیات

این‌که دیر نکرد. خالق با وجود این‌که افسارِ احساسات در دست داشت، از اعماقِ وجود خیلی می‌گریست، پرسش درخشان و مهمی در پیش داشت، آزمون سنگین‌تر از تمام آموزن‌ها و رفتن به مصاف مرگ بود. به نظرم در میانِ تاریخ، اوضاع و احوال آن زمان و احساسات خطرناکی که داشت چاره‌ای بجز انتخاب کشتن شاه نداشت.
خالق بواسطه‌ی گلوله و شلیکِ آگاهانه با تاریخ سخن کرد، خطی را پس از سال‌ها سکوت ترسیم کرد. صادقانه‌ترین روش، ساده‌ترین مکانیسم، مملو از اندوه و حسرت همچنان سخت‌ترین تصمیم به مصاف شاه رفتن، او را کشتن و خودش را گم و گور کردن. خالق یگانه شهید بی‌گور تاریخ است که گمنام نیست. خالق بی‌آرایش جنگی و بی‌آلایش فردی خطی را ترسیم کرد که همه تکان خوردند. کار خالق یگانه عملِ بدون هزینه‌ی جنگی و دستاورد کلان رخداد تاریخی است. او اگر زیرِ بار غم و اندوه تاریخی و شرائط زمان خودش می‌رفت از درون متلاشی می‌شد. او بارِ تحمل‌ناپذیر تاریخی و ستم‌گری را شانه‌های خودش و برای سال‌ها از سرِ راه انسان‌های پس از خودش کسر کرد.
پس از خالق بسیاری از انسان‌های مبارز دیگر که دچار درماندگی بودند، توانِ تصمیم‌گیری کلان نداشتند، بی‌صدا گریه می‌کردند، بغضِ ناتوانی گلوی شان را می‌فشرد از چنگال در خلوت گریستن رهائی یافتند. وارد عمل شدند. به نظر من این جرقه بزرگ‌ترین اتفاقی‌ست که در تاریخ معاصر مبارزان راه آزادی افتاد. خالق هزاره نیازمند کالبدشکافی و بازتعریف به شیوه‌ی مدرن‌تر و جدیدتر دارد همانگونه که طاهر بدخشی را بایستی از نو شناخت.