اخیراً بیست کشور اروپایی، از جمله آلمان، فرانسه و سوئد، با فشار بر کمیسیون اتحادیه اروپا، خواستار بازگرداندن مهاجران افغان مقیم غیرقانونی شدند. اما آیا این سیاست، واقعاً راه‌حل است؟ یا فشاری بی‌رحمانه بر کسانی که خانه و وطنشان را از دست داده‌اند؟

افغان‌ها بعد از سقوط کابل در ۲۰۲۱، هیچ خانه امنی در کشور خود ندارند. جنگ، فقر، تهدید طالبان و بحران‌های انسانی، افغانستان را به جایی ناامن برای زندگی تبدیل کرده است. در عین حال، کشورهای میزبان نیز با صدور دستور اخراج، درهای خود را بر روی افرادی بسته‌اند که به دنبال امنیت و زندگی شرافتمندانه هستند.

بازگرداندن اجباری این افراد، بدون تضمین امنیت و حقوق انسانی، چیزی جز بی‌خانمانی و تهدید جان و زندگی آنان نیست. اروپا با این سیاست‌ها، نه تنها عدالت و حقوق بشر را نادیده می‌گیرد، بلکه پیامی خطرناک به پناهجویان می‌دهد: «جایی برای شما در هیچ‌کجا وجود ندارد».

راه‌حل واقعی، نه فشار برای بازگرداندن اجباری، بلکه ایجاد مکانیزم‌های حمایتی، فرصت‌های بازادغام و حفاظت انسانی برای مهاجران است. این افراد قربانی بحران و جنگ‌اند، نه مجرم. برخورد با آنان باید انسانی، مسئولانه و با رعایت حقوق پایه‌ای صورت گیرد، نه صرفاً سیاسی و امنیتی.

در نهایت، سیاست اخراج افغان‌ها، تنها یک راهکار کوتاه‌مدت و خشونت‌آمیز است که بحران‌های انسانی را عمیق‌تر می‌کند. اروپای متمدن، نمی‌تواند با بی‌خانمان کردن هزاران انسان، دموکراسی و ارزش‌های انسانی خود را زیر سوال ببرد. افغانستان ممکن است خانه نباشد، اما هیچ کشوری حق ندارد مردمش را به خیابان و مرگ تحویل دهد.