پربیننده ها

مارا در فیس بوک دنبال کنید

طالبان ورسانه

وضعیت رسانه‌ها و خبرنگاران در سایه حکومت طالبان

۲۸ ثور ۱۴۰۲

جنگ ، فقر اقتصادی و تغییر قدرت در افغانستان بیشتر بالای رسانه ها و وضعیت خبرنگاران افغان تاثیر گذاشته ، بعد از قدرت گیر طالبان در سال ۲۰۲۱ میلادی، ۱۰۹ مورد خشونت علیه خبرنگاران ثبت شده که این خشونت ها شامل لت وکوب، زندانی کردن ، شکستن وسایل خبرنگاران،  مانع حضور خبرنگاران در سایه رویدا و فشار آوردن بالای رسانه برا سانسور می باشد ،مرکز خبرنگاران افغانستان در گزارش خود در سال ۱۴۰۱ می‌گوید که در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۲۶۰ واقعه خشونت علیه خبرنگاران را ثبت کرده‌است، این مرکز در گزارش سالانه خود گفته بود که در این مدت بیشتر رسانه‌های تصویری، صوتی و چاپی مسدود شده و کارمندان‌شان خانه‌نشین شده‌اند. هم چنان سازمان گزارشگران بدون مرز در سال نخست تسلط گروه طالبان از افزایش تهدید ها از سوی استخبارات و وزارت امر به معروف و نهی از منکر این گروه علیه خبرنگاران خبر داد بود این سازمان در گزارش که منتشر کرده که طالبان بعد از به قدرت رسیدن ۵۰ خبرنگار را بازداشت کرده اند، در این گزارش آمده که اداره استخبارات طالبان که به گونه مستقیم زیر نظارت  رئیس الوزرا طالبان قرار دارد خبرنگاران و مسوولان رسانه ها را مستقیما تهدید کرده و به آن ها دستور می دهد که کدام خبرها باید نشر شود و کی ها باید به برنامه ها دعوت شوند.
در همین حال، نهاد حمایت از رسانه‌های آزاد افغانستان،( نی) که در داخل افغانستان فعالیت می‌کند، گزارش سالانه خود را هم در همین سال  منتشر کرده و در آن میزان خشونت علیه خبرنگاران و رسانه‌ها نسبت به سال گذشته کمتر شده‌است.
در گزارش نی آمده است که در سال ۲۰۲۱ میلادی، ۱۵۹ مورد خشونت علیه خبرنگاران ثبت شده که این تعداد در سال ۲۰۲۲ به ۱۳۲ مورد رسیده است.
بر اساس معلومات (نی)، نسبت به سال ۲۰۲۱ گراف خشونت علیه خبرنگاران ۱۷ درصد کاهش داشته است.
پیش از تسلط گروه طالبان در افغانستان ۴۸۳ رسانه( ۱۹۰ ایستگاه رادیویی، ۹۶ شبکه ی تلویزیونی، ۱۸۳ رسانه چاپی) فعال بوده است که ۳۶ درصد کارمندان این رسانه ها پیش طالبان را زنان بودند؛ اما میزان زنان حاضر در رسانه ها اکنون با کمتر از پنج در صد رسیده است. خشونت علیه خبرنگاران، عدم بودجه مالی رسانه ها، سانسور و فشار گروه طالبان به خبرنگاران و رسانه در عرصه اطلاع رسانی باعث شده است که بسیاری رسانه های ملی و محلی در پیش تر از دو سال حضور گروه طالبان  فعالیت های شان متوقف کردند، فدراسیون بین المللی خبرنگاران در اعلامیه در سال نخست تسلط گروه طالبان اعلامیه ای گفته است که پس از تسلط گروه طالبان در جریان سال ۲۰۲۱ فعالیت ۳۱۸ رسانه در افغانستان متوقف شده است این فدراسیون به نقل از اتحادیه ملی خبرنگاران گفته است که از ۵۰۹۶ خبرنگاری که پیش از به قدرت رسیدن طالبان کار می کردند تنها ۲۳۳۵ خبرنگار فعالیت دارند.
بسیاری از رسانه ها به دلیل های چون: کمبود بودجه، فرار سرمایه گذاران رسانه یی، فشار برای سانسور و دیگر عوامل ها مجبور به متوقف کردن نشرات شان شدند، رادیو آزادی که بعد از سقوط دوره اول حاکمیت طالبان در افغانستان تاسیس شده بود بعد از بیست در سال ۲۰۲۲ نشرات  موج اف ام خود را متوقف شد، تلویزیون خصوصی ” کابل نیوز”، رادیویی” رنا غږ ” نشرات خود متوقف کردند. نی در سال ۲۰۲۲ از بسته شدن ۳۲ رسانه چاپی در این کشور خبر داد که به گزارش این نهاد تا اکنون تنها ۴ رسانه چاپی فعالیت می کند، یکی از رسانه‌های چاپی که در زمان جمهوری فعالیت داشت که بعد از حضور این گروه بسته شده روزنامه هفت صبح است که بشکل آنلاین به نشرات برداخت که سایت از روزنامه هم توسط گروه طالبان به مدت مسدود کردید.
خبرنگاران زن در کمتر ار دو سال تسلط طالبان مجبور به ترک کار شدند یا با قانون های چون زدن ماسک کنار آمدند و به کار شان ادامه دادند، این گروه به رسانه های داخلی افغانستان دستور دادند باید تمام خبرنگاران زن با ماسک در پرده تلویزیون ظاهر شود از این دستور مدتی نگذاشته بود دستور زدن برای مهمان های زن رسانه ها صادر کردید. بعد از متوقف شدند فعالیت های رسانه های تصویری، صوتی و چاپی در کشور خبرنگاران که بیکار شدن مجبور به مهاجرت یا کار های شاقه شدند، بعضی ار این خبرنگاران به موچی گیری، یا تهیه غذایی خیابانی برای فروش در بعضی از شهر افغانستان از جمله کابل رو آوردند.

گروه طالبان رشته خبرنگاری را برای دختران در آزمون کانکور افعانستان حذف کردند و بسیاری از دانشجویان این رشته به خصوص دانشجویان دختر از آینده نامعلوم شغلی نگران اند فاطمه دانشجوی سال سوم خبرنگاری دانشگاه کابل است وی می گوید”  بعد از  بیست حضور گروه طالبان در افغانستان حظر را بیشتر بالای رسانه، آزادی بیان و خبرنگاران داشته است، و امروز بعد از حذف رشته خبرنگاری از کانکور برای دختران این گروه ثابت کرد که اول به آزادی بیان بعد به زنان افغان در جنگ هستند، من امروز از آینده تحصیلی و شغلی خو  نگران هستم، من در دوران اول و دوم تحصیلی خود به عنوان کار آموز در چندین رسانه کار کرده بودم اما در سال گذشته به چندین رسانه مراجعه کردم برای کار یا کار آموزی اما مسوولان رسانه به من گفتند که ما به دستور طالبان اجازه استخدام زنان را در رسانه ای خود نداریم”

لیلا رضایی

ثور سال ۱۴۰۲