امروز 15 اگست، روز سقوط کابل  روز ناامیدکننده و نشان‌دهندۀ آخِرین نفس‌های رسانه‌های مستقل و آزاد در افغانستان است.

طالبان پس از به قدرت رسیدن در افغانستان محدودیت‌های زیادی را بر رسانه‌ها و خبرنګاران وضع کرد اند؛

گزارشی از جاوید محمدی

در سایه میل تفنگ و ضربه‌ی شلاق این گروه 318 رسانه را در افغانستان مسدود کرده اند

 و خودسانسوری در میان خبرنگاران و رسانه‌ها به اوج آن رسیده،

ده‌ها تن از خبرنگاران با تجربه تلخ افغانستان را ترک کرده اند.

طی ماه‌های اخیر گزارش‌های زیادی از بازداشت، لت و کوب روزنامه‌نگاران و منتقدان طالبان منتشر شده که با بی رحمی شکنجۀ فیزیکی، روانی، نیز اعتراف اجباری، پوزش‌خواهی اجباری و توبه‌دهی استفاده کرده‌اند

ظاهراً تاریخ با یک چرخش کامل، پس از بیست سال، به شکل دردناک تکرار شده است‌. طالبان در دوره‌ی حاکمیت اولش‌شان نیز هرنوع صدای مخالف و غیر طالبانی را با جبر خاموش ساخته اند..

در بیست سال گذشته نیز بارها به رسانه‌ها حمله کردند و خبرنگاران را کشتند. حمله‌ طالبان بر موتر حامل کارمندان تلویزیون طلوع در جنوری سال ۲۰۱۶، از خوف‌ناک‌ترین این رویدادها بود. در آن حمله‌ تروریستی هفت تن از کارمندان این رسانه کشته و بیست و شش تن دیگرشان زخمی شدند. طالبان نیز مسوولیت آن کشتار را بر دوش گرفت. دو دهه‌ گذشته نیز برای خبرنگاران خون‌بار بوده است، اما دستگاه دولت رسماً در شکنجه و کشتار خبرنگاران دخیل نبود و آن را توجیه شرعی یا قانونی نمی‌کرد

• نگرانی نهادهای بین‌المللی چیست؟

در مورد خشونت علیه خبرنگاران در گزارش اخیر دفتر معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) هم ذکر شده‌است

این راپور ۱۷۳ مورد بدرفتاری حکومت طالبان با خبرنگاران ثبت شده‌است

فشار بر رسانه‌ها و خبرنگاران در افغانستان موضوعی‌ست که در دو سال گذشته بار بار سازمان خبرنگاران بدون مرز، کمیته دفاع از ژورنالیستان و سازمان‌های حقوق بشر از آن یادآوری کرده‌اند

• طالبان در مورد خشونت با خبرنگاران چه می‌گویند؟.

بلال کریمی معاون سخنگوی حکومت طالبان می‌گوید، آن‌ها با مسئولان رسانه‌ها پیهم جلسات هماهنگی برگزار می‌کنند و به آن‌ها در رابطه با فعالیت آزاد اطمینان می‌دهند.

کریمی تأیید می‌کند که استخبارات و افراد مسلح آن‌ها یک تعداد خبرنگاران را توقیف کرده‌اند، اما به‌گفته او قضایای خبرنگاران به کار رسانه‌ای آن‌ها ارتباط ندارد: “از سوی استخبارات و ارگان‌های کشفی تنها کسانی تعقیب می‌شوند که کار آن‌ها هیچ نوع ارتباطی با اطلاعات و فرهنگ و یا رسانه‌ها ندارد، بلکه به امنیت ملی مربوط می‌شود و این مربوط به همین ارگان‌ها می‌شود

اما نهاد های حامی خبرنگاران می‌گویند، اگر استخبارات در مورد فعالیت خبرنگاران ملاحظاتی هم داشته باشد باید از طریق وزارت اطلاعات و فرهنگ اقدام نماید

  این در حالی است که فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران، افغانستان را در سال 2021 مرگبارترین کشور برای خبرنګاران معرفی کرده است که 9 خبرنګاران در این سال جان‌ خود را از دست داده‌اند